Pierwszy ośrodek Monaru powstał w Głoskowie w październiku 1978 roku. Jego założyciel Marek Kotański stworzył miejsce, w którym wprowadził zupełnie nowy sposób leczenia polegający na otwarciu domu, gdzie uzależnione osoby zamieszkały pod jednym dachem wraz z terapeutami. Była to w Polsce na, tamten czas totalna innowacja w leczeniu uzależnień, szczególnie narkomanii, której problem przez ówczesne władze był wypierany.
Spis treści
- Idea ośrodka MONAR
- Stowarzyszenie MONAR
- Leczenie w placówkach MONAR
- Zasady obowiązujące w Ośrodkach MONAR
Idea ośrodka MONAR
Kotański zwany później Aniołem Wyklętych, wymyślił, iż pacjenci będą mieszkać pod jednym dachem razem z terapeutami. Dom ten nie będzie funkcjonował na zasadzie szpitala, lecz wspólnego gospodarstwa domowego, w którym wszyscy włączają się w jego funkcjonowanie, wykonując codzienne prace: gotowanie, sprzątanie, oporządzanie zwierząt czy wykonywanie drobnych napraw. Marek Kotański wychodził z założenia, że: „Nie sposób przecenić wartości pracy. Stosowana umiejętnie, jest panaceum na chęć brania, leczy lęk, znosi stany przygnębienia, staje się źródłem i sprawdzaniem realnych możliwości, jest ponadto ukojeniem poprzez swoją normalność”.
Monar dał początek systemowi działań pomocowych skierowanych do osób uzależnionych, w kryzysie egzystencjalnym, opartym na założeniach wspólnot terapeutycznych. Jak powiedział Kotański: „Moim wielkim marzeniem było stworzenie uczciwego systemu działań z ludźmi, którzy zgubili się gdzieś”. W ośrodkach stworzonych przez Kotańskiego, dzięki pracy z terapeutami, w zasadzie można powiedzieć, od podstaw, narkomani i alkoholicy odnajdują drogę do siebie i trzeźwego życia jako największej wartości.
Terapia w ośrodkach monarowskich, oparta jest na uniwersalnych wartościach takich jak dobroć, uczciwość, miłość, szacunek dla drugiego człowieka, odpowiedzialność za siebie i innych. Na rozwijaniu tych wartości i odnalezieniu wiary, że te wszystkie podstawowe wartości przekładają się na lepsze życie bez używek. Głównym celem profilaktyki, w koncepcji Monaru to czynienia dobra, promocja zdrowia, a także twórczy rozwój indywidualny.
Stowarzyszenie MONAR
Jego działania stały się początkiem nowego ruchu społecznego na rzecz przeciwdziałania narkomanii, a od 1981 organizacji zarejestrowanej w sądzie pod nazwą „Stowarzyszenie MONAR”. Stowarzyszenie to prowadzi na terenie naszego kraju szereg działań profilaktycznych związanych z propagowaniem trzeźwości, do chwili obecnej. Stowarzyszenie oferuje osobom z problemem narkotykowym pomoc specjalistyczną w zakresie konsultacji, poradnictwa, terapii indywidualnej i grupowej oraz detoksykację, pomoc ambulatoryjną oraz stacjonarną terapię i rehabilitację dla osób uzależnionych. Z pomocy specjalistycznej Monaru mogą też skorzystać rodziny i bliscy osób uzależnionych. Monar, we współpracy z Centralnym Zarządem Służb Więziennych, prowadzi także, programy w placówkach penitencjarnych oraz oferuje pomoc terapeutyczną osobom opuszczającym zakłady karne.
Stowarzyszenie prowadzi również, aktywną politykę zagraniczną realizując wiele projektów w krajach Europy Centralnej i Wschodniej oraz Środkowej i Wschodniej Azji oraz współpracując z organizacjami o podobnym charakterze z krajów Europy Zachodniej. Wszystko to ma na celu promocję trzeźwości na jak najszerszą skalę. Jest członkiem międzynarodowych i krajowych organizacji i stowarzyszeń, w tym Światowej Federacji Społeczności Terapeutycznych. W Stowarzyszeniu Monar obowiązuje kodeks etyczny i standardy pracy przyjęte we wszystkich organizacjach podobnego typu na świecie. Działania Monaru oparte są na środkach finansowych pozyskiwanych z budżetu państwa oraz od innych organizacji, sponsorów i darczyńców.
Nieustannie, od lat idea Marka Koterskiego wzrasta, placówki się rozwijają i udzielają pomocy wykluczonym społecznie, uzależnionym. Tych działań nie przerwała nawet tragiczna śmierć założyciela Monaru: człowieka o wielkiej charyzmie, bezkompromisowego, bezpośredniego, bezpardonowego, lecz wielce prawdziwego w swoich działaniach. Człowieka, który uratował i tysiące osób, a jego „spadkobiercy” niosą pomoc do dzisiaj. Sam Kotański tak jak poświęcił cały swój czas, także kosztem życia rodzinnego, rzecz uzależnionych, tak i 22 lata temu zginął w wypadku samochodowym, wracając z dyżuru w ośrodku leczenia uzależnień i unikając zderzenia z pijanym rowerzystą. Pozostał do końca na służbie, walcząc o życie innych.
Leczenie w placówkach MONAR
Leczenie w ośrodkach MONAR jest bezpłatne – również dla osób nieubezpieczonych. Program jest finansowany przez Narodowy Fundusz Zdrowia (NFZ). Krajowe Biuro ds. Przeciwdziałania Narkomanii od lat finansuje i współfinansuje programy Stowarzyszenia MONAR adresowane do osób uzależnionych od substancji psychoaktywnych i zagrożonych uzależnieniem.
MONAR zajmuje się udzielaniem pomocy osobom uzależnionym od narkotyków i alkoholu, bezdomnym, chorym i samotnym. Organizacja ma swoje placówki rozsiane po całej Polsce i prowadzi w nich terapię uzależnień, detoksykacja oraz poradnictwo.
Zasady obowiązujące w Ośrodkach MONAR
W Ośrodkach obowiązują cztery podstawowe abstynencje: narkotykowa, alkoholowa, nikotynowa i seksualna co oznacza że: obowiązuje całkowity zakaz zażywania narkotyków, picia alkoholu, palenia papierosów i kontaktów seksualnych.
W dniu przyjazdu do ośrodka należy być trzeźwym. Po przyjeździe do ośrodka warunkiem przyjęcia jest podpisanie oświadczenia o zapoznaniu się z dokumentami określającymi prawa i obowiązki pacjenta oraz z procedurami obowiązującymi w ośrodku.
Nowicjat trwa około 2 miesięcy i kończy się podsumowaniem przez grupę i kadrę funkcjonowania pacjenta przez ten czas i zmianą jego statusu na Domownika.
Przez cały, długoterminowy okres leczenia, obowiązują ścisłe zasady i bezwzględny nakaz zastosowania się do regulaminu ośrodków. Złamanie tych zasad, w konsekwencji prowadzi do zerwania kontraktu terapeutycznego i skutkuje wydaleniem z placówki.
Podobnie jak w każdym ośrodku leczenia uzależnień, kluczem do wyjścia z aktywnego nałogu, jest przede wszystkim decyzja uzależnionego do podjęcia decyzji o zmianie oraz konsekwencja w tej decyzji. Wdrożenie nowych, zdrowych nawyków, poprzez eliminowanie starych nałogowych zachowań, przekonań oraz stopniowej zmiany myślenia o substancji, jako niezbędnej do funkcjonowania.