Spis treści
- Czym jest psylocybina i jak działa na organizm?
- Jak rozpoznać grzyby halucynogenne i gdzie występują?
- Działanie grzybów halucynogennych
- Skutki uboczne i oznaki zażywania grzybów halucynogennych
- Czy można się uzależnić od grzybów halucynogennych?
- Grzyby halucynogenne a muchomory
- Pierwsza pomoc po przedawkowaniu grzybów halucynogennych
- Medyczne zastosowanie psylocybiny
Czym jest psylocybina i jak działa na organizm?
Psylocybina to psychoaktywny związek chemiczny obecny w wielu gatunkach grzybów, który po spożyciu przekształca się w organizmie w psylocynę. Psylocyna działa na receptory serotoninowe w mózgu, co prowadzi do zmian percepcyjnych, emocjonalnych i poznawczych. Oznacza to, że osoba pod wpływem psylocybiny może doświadczać:
- halucynacji – zarówno wzrokowych, jak i słuchowych,
- zmiennego nastroju – od głębokiej euforii po stany lękowe,
- zniekształconego poczucia czasu i przestrzeni,
- doznań duchowych – niektórzy opisują głębokie poczucie jedności ze światem lub odkrycie nowych wymiarów swojej osobowości.
Jak rozpoznać grzyby halucynogenne i gdzie występują?
Grzyby zawierające psylocybinę, jak na przykład łysiczka lancetowata (Psilocybe semilanceata), przypominają wyglądem zwykłe grzyby, ale mają pewne charakterystyczne cechy jak:
- długie, smukłe łodygi, o białawo-szarej barwie,
- ciemnobrązowe kapelusze z jaśniejszym środkiem, często białawym lub jasnobrązowym,
- po wysuszeniu grzyby przybierają rdzawobrązowy kolor z obszarami o białawym zabarwieniu.
Grzyby halucynogenne występują na całym świecie, zwłaszcza na wilgotnych pastwiskach i łąkach w umiarkowanych strefach klimatycznych. W Polsce jednym z najczęściej spotykanych gatunków jest właśnie wspomniana łysiczka lancetowata.
Działanie grzybów halucynogennych
Efekty psychodeliczne po zażyciu grzybów mogą być różnorodne i zależą od dawki, stanu psychicznego osoby która je zażyła oraz środowiska, w którym grzyby są spożywane. Najczęstsze efekty obejmują:
- doświadczenia duchowe – osoby pod wpływem psylocybiny często relacjonują poczucie jedności z wszechświatem, przemyślenia na temat życia i śmierci, a także duchowe oświecenie,
- euforia – wiele osób opisuje silne uczucie szczęścia i satysfakcji,
- zniekształcone poczucie czasu – osoby pod wpływem mogą mieć wrażenie, że czas zwalnia lub przyspiesza,
- halucynacje wzrokowe – zniekształcenie kolorów, kształtów oraz widzenie wzorów, których w rzeczywistości nie ma.
Należy jednak pamiętać, że grzyby halucynogenne mogą wywołać także tzw. „bad trip”, czyli negatywne doświadczenie, w którym osoba czuje lęk, paranoję, dezorientację i może mieć trudności z odróżnieniem rzeczywistości od halucynacji.
Skutki uboczne i oznaki zażywania grzybów halucynogennych
Podobnie jak inne substancje psychoaktywne, grzyby halucynogenne mają swoje skutki uboczne. Do najczęstszych należą: nudności, wymioty, zawroty głowy czy przyspieszone bicie serca.
Oznaki zażywania mogą obejmować nietypowe zachowanie jak silne zmiany nastroju czy dezorientację i niezdolność do jasnej komunikacji. Efekty grzybów halucynogennych zwykle mijają w ciągu od 6 do 12 godzin. Użytkownicy grzybów halucynogennych mogą doświadczać długotrwałych zmian w osobowości oraz nawrotu przebytych doznań nawet długo po zażyciu tych substancji.
Czy można się uzależnić od grzybów halucynogennych?
Grzyby halucynogenne nie powodują fizycznego uzależnienia, ale mogą prowadzić do uzależnienia psychicznego. Przy regularnym stosowaniu psylocybiny rozwija się tolerancja, co oznacza, że użytkownik potrzebuje coraz większych dawek, aby uzyskać ten sam efekt. Może to prowadzić do częstszego zażywania i zwiększania dawki, co potencjalnie zwiększa ryzyko uzależnienia.
Grzyby halucynogenne a muchomory
Warto odróżnić grzyby zawierające psylocybinę od muchomorów, takich jak muchomor czerwony. Choć niektóre muchomory również są psychoaktywne, ich działanie wynika z obecności innych związków, takich jak kwas ibotenowy i muscymol, które mają zupełnie inne efekty i są o wiele bardziej niebezpieczne.
Pierwsza pomoc po przedawkowaniu grzybów halucynogennych
W przypadku przedawkowania psylocybiny, pomoc medyczna może być konieczna, zwłaszcza jeśli osoba doświadcza silnego lęku lub paranoi. Ważne jest, aby zachować spokój, unikać stresujących bodźców i zapewnić wsparcie do czasu ustąpienia efektów. Osoba może mieć trudności z odróżnieniem rzeczywistości od halucynacji, co utrudnia udzielenie wsparcia. Zachęć ją do głębokiego oddychania, ale to może nie wystarczyć. Jeśli wystąpią poważne objawy, takie jak omamy czy problemy z oddychaniem, natychmiast wezwij pomoc medyczną. Pamiętaj, że niewłaściwe działanie może pogorszyć sytuację, dlatego ważne jest, aby zapewnić bezpieczeństwo i wsparcie.
Medyczne zastosowanie psylocybiny
Ostatnie badania wykazują, że psylocybina może mieć zastosowanie medyczne, zwłaszcza w leczeniu depresji opornej na leczenie oraz w terapii egzystencjalnego cierpienia u pacjentów onkologicznych. Pacjenci po leczeniu raka często doświadczają depresji i poczucia bezsensu życia, z czym tradycyjne terapie farmakologiczne nie zawsze sobie radzą.
W dwóch badaniach przeprowadzonych w New York University i Johns Hopkins Medical School pacjenci z zaawansowanym rakiem otrzymali psilocybinę w połączeniu z psychoterapią. U 60-80% uczestników odczuło znaczną ulgę w cierpieniu odczuwanym przez pacjentów i było efektem długoterminowym.
