Spis treści
- Sygnały ostrzegawcze poprzedzające nawrót choroby alkoholowej
- Wyzwalacze głodu alkoholowego
- Fazy nawrotu choroby alkoholowej
- Objawy nawrotu choroby alkoholowej
- Jak zapobiegać nawrotowi?
- Jak pomóc osobie doświadczającej nawrotu choroby alkoholowej?
- Terapia jako klucz do długotrwałej trzeźwości
Sygnały ostrzegawcze poprzedzające nawrót choroby alkoholowej
Nawrót choroby alkoholowej zazwyczaj poprzedza zmiana w nastawieniu i nastroju osoby uzależnionej. Często pojawia się wzmożone napięcie, lęk, osłabienie, a także rozdrażnienie. Może dochodzić do unikania spotkań z terapeutą, zaprzestania uczęszczania na mitingi AA, a także stopniowego odsuwania się od wsparcia, które dotychczas pomagało utrzymać abstynencję.
W miarę rozwoju nawrotu, osoba chora zaczyna zaprzeczać problemowi. Twierdzi, że ma kontrolę nad swoim życiem, a wszelkie sugestie dotyczące nadużywania alkoholu traktuje jako bezpodstawne oskarżenia. Izolacja społeczna pogłębia się, co prowadzi do dalszej destabilizacji.
W kolejnym etapie następuje utrata zdolności do normalnego funkcjonowania. Pojawia się poczucie klęski, zaburzenia snu i odżywiania, a także frustracja związana z brakiem wyboru. W końcowej fazie osoba traci całkowitą kontrolę nad swoim zachowaniem, a myśl o „jednym kieliszku” staje się nie do pokonania. Dochodzi do złamania abstynencji, co wywołuje uczucie wstydu i winy.
Wyzwalacze głodu alkoholowego
Ważnym elementem w zapobieganiu nawrotowi jest identyfikacja i unikanie wyzwalaczy, które mogą wzbudzić głód alkoholowy. Mogą to być konkretne sytuacje, miejsca, osoby czy uczucia. Spotkania towarzyskie z osobami, z którymi wcześniej spożywano alkohol, wizyty w barach, pubach, a nawet sklepach spożywczych, zwłaszcza tych całodobowych, mogą zwiększyć ryzyko powrotu do nałogu. Nadmierna pewność siebie i przekonanie, że jest się „wyleczonym”, również stanowią istotne zagrożenie.
Według badań CBOS, Polacy najczęściej spożywają alkohol w domu (60%), na spotkaniach z przyjaciółmi (39%), a także w barach, pubach i restauracjach (20%). Te dane wskazują, jak ważne jest unikanie tych miejsc przez osoby, które starają się utrzymać trzeźwość.
Fazy nawrotu choroby alkoholowej
Proces nawrotu choroby alkoholowej można podzielić na cztery główne fazy:
- Zmiana nastawienia i nastroju – pojawia się napięcie, lęk, osłabienie, rozdrażnienie. Chory unika spotkań z terapeutą, przestaje uczęszczać na mitingi AA, zaczyna wycofywać się ze społecznych kontaktów.
- Zaprzeczanie – osoba uzależniona twierdzi, że nie ma problemu z alkoholem, kontroluje swoje życie, a społeczeństwo niesłusznie ją oskarża. Izolacja społeczna pogłębia się.
- Utrata zdolności do działania – pojawia się poczucie klęski, destabilizacji, zaburzenia snu i odżywiania, poczucie braku wyboru, frustracja.
- Całkowita utrata kontroli – myśl o choćby jednym kieliszku staje się dominująca, dochodzi do złamania abstynencji, co prowadzi do rozczarowania, wstydu i winy.
Objawy nawrotu choroby alkoholowej
Nawrót choroby alkoholowej można rozpoznać po szeregu objawów fizycznych i psychicznych, takich jak drżenie mięśni, potliwość, bezsenność, panika, ból niewiadomego pochodzenia, utrata apetytu. Na poziomie emocjonalnym mogą wystąpić uczucie monotonii, niezadowolenie z życia, użalanie się nad sobą, nieufność, oraz izolacja od otoczenia.
Jak zapobiegać nawrotowi?
Zapobieganie nawrotom choroby alkoholowej wymaga konsekwentnego unikania wyzwalaczy oraz monitorowania reakcji własnego ciała i umysłu. Ważne jest, aby unikać kontaktów z osobami, z którymi wcześniej spożywano alkohol, a także miejsc takich jak bary, puby, restauracje, a nawet sklepy spożywcze.
Kluczowe jest także utrzymywanie kontaktu z terapeutą, regularne uczęszczanie na mitingi AA, a także rozwijanie nowych, zdrowych nawyków, które mogą zastąpić dawną rutynę picia.
Jak pomóc osobie doświadczającej nawrotu choroby alkoholowej?
Jeśli bliska nam osoba doświadcza nawrotu, istotne jest, aby zachować spokój i okazać wsparcie. Należy zachęcić ją do powrotu na terapię, do grupy AA, a także pomóc w unikaniu sytuacji ryzykownych, które mogą prowadzić do złamania abstynencji.
Jednym z efektywnych narzędzi w zapobieganiu nawrotom jest plan HALT, który skupia się na czterech kluczowych aspektach: Hungry (głód), Angry (złość), Lonely (samotność) i Tired (zmęczenie). Zasada ta przypomina, że osoba uzależniona powinna dbać o swoje potrzeby fizyczne i emocjonalne, aby uniknąć sytuacji, które mogą prowadzić do nawrotu.
Terapia jako klucz do długotrwałej trzeźwości
Terapia odgrywa kluczową rolę w utrzymaniu długotrwałej trzeźwości. Regularne spotkania z terapeutą, uczestnictwo w grupach wsparcia oraz rozwijanie nowych umiejętności radzenia sobie ze stresem i emocjami to fundamenty zdrowienia. Należy pamiętać, że walka z uzależnieniem to proces długotrwały, a nawrót choroby alkoholowej jest jednym z jego możliwych etapów. Jednak z odpowiednim wsparciem i strategią, można go skutecznie zapobiegać i utrzymać trzeźwość na długie lata.
