Powszechnie wiadomo, iż wątroba to niezwykle ważny narząd, który odpowiada za wiele funkcji w organizmie człowieka, takich jak: branie udziału w detoksykacji ze szkodliwych substancji, magazynowanie żelaza i niektórych witamin (A, D, K), synteza wielu istotnych związków, w tym np. czynników krzepnięcia krwi.
Spis treści
- Jak zregenerować wątrobę?
- Alkoholowe stłuszczenie wątroby — na czym polega?
- Dieta wątrobowa, czyli jak dbać o wątrobę, gdy pijesz dużo alkoholu
- Ostropest plamisty dla wątroby
- Ile trwa regeneracja wątroby?
- Alkohol – wątroba
- Jak odtruć wątrobę?
- Ile czasu trwa „reset” wątroby po alkoholu?
Wątroba jest więc niezbędna do prawidłowego funkcjonowania organizmu i nawet najmniejsza dawka alkoholu, szczególnie spożywana regularnie, ma wpływ na jej uszkodzenie, a już picie alkoholu w nadmiernej ilości, wywołuje szereg destrukcyjnych objawów. Wraz z upływem czasu dolegliwości ulegają nasileniu i wtedy przychodzi moment, kiedy należy zregenerować ten narząd.
Jak zregenerować wątrobę?
Pierwszym krokiem, by wspomóc w regeneracji wątroby, jest oczywiście zaprzestanie picia alkoholu.Picie alkoholu w sporej ilości ma negatywny wpływ na pracę wielu układów i narządów, a także prowadzi do psychofizycznego uzależnienia od wysokoprocentowych napojów.
Na skutek ciągłego i nadmiernego spożywania alkoholu często dochodzi do alkoholowego stłuszczenia wątroby, będącego uszkodzeniem tego narządu. Taki stan charakteryzuje się nagromadzeniem kropli tłuszczu w hepatocytach. To właśnie wątroba jest najmocniej narażona na działanie alkoholu, ponieważ to tutaj zachodzi proces jego metabolizmu. Warto zatem nie przesadzać z ilością spożywanych trunków a najlepiej zrezygnować z nich całkowicie.
Alkoholowe stłuszczenie wątroby — na czym polega?
90 proc. osób nadużywających alkoholu z reguły cierpi na alkoholowe stłuszczenie wątroby. Ponadto częściej dotyczy ono kobiet niż mężczyzn. Podobnie wygląda sytuacja, jeżeli chodzi o tempo postępowania tej choroby (u płci żeńskiej jej rozwój zachodzi szybciej).
To schorzenie przeważnie przebiega bezobjawowo, co powoduje, że czas na podjęcie działania regeneracyjnego tego organu następuje za późno. To pierwszy etap uszkodzenia wątroby, który daje o sobie znać na początku jedynie lekkim dyskomfortem w jamie brzusznej, poprzez powiększenie się tego narządu. Brak podjęcia jakichkolwiek kroków w celu zapobiegnięciu tego schorzenia skutkuje powstaniem zmian martwiczo-zapalnych w wątrobie. Dochodzi wówczas do alkoholowego zapalenia wątroby.
Ta choroba w przeciwieństwie do stłuszczenia daje o sobie znać. Wśród objawów świadczących o jej rozwoju można wymienić:
- zmęczenie,
- nudności,
- wymioty,
- bóle brzucha.
U wielu pacjentów dochodzi także do powiększenia wątroby, wodobrzusza oraz żółtaczki. Niezaprzestanie spożywania alkoholu na tym etapie w konsekwencji może doprowadzić do marskości wątroby.
Dieta wątrobowa, czyli jak dbać o wątrobę, gdy pijesz dużo alkoholu
Przy spożywaniu sporej dawki alkoholu rekomenduje się stosowanie specjalnej diety, aby zadbać o wątrobę. Najpierw całkowicie rezygnujemy z alkoholu. Następnie istotne jest wyeliminowanie z jadłospisu produktów tłustych, ciężkostrawnych i smażonych. Należy ograniczyć konsumpcję tłuszczy zwierzęcych (np. smalcu i słoniny) i ostrych przypraw, konserw, pasztetów oraz warzyw strączkowych. Niekorzystny wpływ na regenerację wątroby mają również wyroby cukiernicze, białe pieczywo, czekolada i inne produkty obfite w cukry proste.
Dieta wątrobowa wiąże się także ze spożywaniem posiłków w małych i równych odstępach czasowych (5–6 dań dziennie). Ponadto powinno się przygotowywać żywność we właściwy sposób: najlepiej poprzez gotowanie, duszenie oraz pieczenie potraw. Dobrym zamiennikiem dla tłuszczy zwierzęcych są wielonienasycone tłuszcze roślinne. Ich znakomitym źródłem są olej rzepakowy, słonecznikowy lub oliwa z oliwek. Powinno się też spożywać odpowiednią ilość chudego mięsa drobiowego lub przetworów mlecznych (np. jogurtów i chudego białego sera), w których znaleźć można rekomendowaną dawkę pełnowartościowego białka.
Ostropest plamisty dla wątroby
Stosowanie rośliny zwanej ostropestem plamistym pomaga w utrzymaniu wątroby w prawidłowej kondycji. Preparaty z tym składnikiem działają jak antyoksydanty, czyli ograniczają działanie wolnych rodników i hamują starzenie się komórek. Ponadto zmniejszają ryzyko rozwoju choroby nowotworowej. Dodatkowo ostropest plamisty zapobiega marskości i stłuszczeniu wątroby oraz wykazuje ochronne działanie na ten narząd przed wirusami, bakteriami, mikotoksynami i fitotoksynami. Wszystko dzięki sylimarynie, która, m.in.:
- odpowiada za regulację poziomu cholesterolu we krwi,
- stymuluje funkcjonowanie układu odpornościowego,
- jest czynnikiem ograniczającym rozwój cukrzycy,
- stanowi element ochronny trzustki.
Kurkuma jest kolejnym produktem pomocnym w utrzymaniu prawidłowego stanu wątroby przy spożywaniu sporej dawki alkoholu. Ta popularna przyprawa za sprawą obecnej w niej kurkuminy wykazuje działanie żółciopędne, żółciotwórcze, rozkurczowe i przeciwzapalne.
Stosowanie wyciągów z kurkumy poprawia kurczliwość pęcherzyka żółciowego, a także pobudza wydzielanie śliny i soków żołądkowych. Ponadto wpływa pozytywnie na ochronę wątroby. Kurkumę można używać w postaci proszku i warto wzbogacić w nią masło, sałatki, gulasz, pizzę i inne posiłki.
Picie wyciągów z czarnej rzepy działa moczopędnie, odtruwająco, żółciopędnie, żółciotwórczo i odkażająco na układ pokarmowy. Z korzenia tego składnika można przygotować sok, który spożywa się w ilości 2–3 łyżek dwa razy dziennie). Zbawienny wpływ na wątrobę mają zawarte w rzepie antocyjany i fitoncydy. Substancje te wspomagają pracę układu immunologicznego. Dzięki temu stanowią pomoc w zapobieganiu występowaniu chorób nowotworowych i stymulują produkcję żółci przez wątrobę. Taka detoksykacja pozwala uniknąć kumulowania się negatywnych substancji, co usprawnia pracę narządu i zmniejsza ryzyko wystąpienia chorób.
Przy piciu alkoholu w nadmiernej ilości warto sięgnąć po karczoch zwyczajny. Wykazuje on działanie żółciopędne, żółciotwórcze i ma ochronny wpływ na wątrobę. Przede wszystkim warunkuje proces regeneracji tego narządu. Ponadto stanowi pomoc w obniżeniu poziomu cholesterolu we krwi, a także reguluje stężenie glukozy. Karczoch zwyczajny jest cenionym produktem ze względu na obecne w nim związki o właściwościach antyoksydacyjnych. Dodatkowo stymuluje on wydzielanie soków trawiennych oraz zapobiega zaparciom.
Chcąc zregenerować wątrobę, z pewnością trzeba pamiętać o aktywności fizycznej. W szczególności sport stanowi pomoc w redukcji masy ciała i przyspiesza proces eliminacji stłuszczenia wątroby. Według badań aktywność fizyczna zmniejsza ryzyko zgonu z powodu chorób wątroby o 73 proc. By zwiększyć ten efekt, należy do codziennego ruchu dodać trening wzmacniający mięśnie.
Ile trwa regeneracja wątroby?
Należy wziąć pod uwagę fakt, że wątroba ma ogromne zdolności regeneracyjne. Nawet jej uszkodzenie w 75 proc. może spowodować, że sama się odbuduje. Jednak czas tego procesu zależy od stanu tego narządu i trybu życia pacjenta. Regeneracja wątroby trwa zazwyczaj od kilku tygodni do paru miesięcy, jeżeli chodzi o osoby nadużywające alkoholu. Jednorazowe obciążenie tego gruczołu wiąże się z odczekaniem 1–2 dni na odbudowę.
Alkohol - wątroba
Spośród wszystkich narządów wewnętrznych to właśnie wątroba najbardziej cierpi z powodu alkoholu. Szkody wyrządzone przez ten nałóg można jednak w wielu przypadkach naprawić. W jaki sposób i ile czasu to zajmuje? Polacy od lat są w europejskiej czołówce narodów wypijających najwięcej alkoholu. Każdy z nas statystycznie wypija rocznie nawet 11 litrów czystego alkoholu. Dlatego problemy z wątrobą są w naszym kraju bardzo powszechne – jest ona bowiem największym organem wewnętrznym, który metabolizuje alkohol. Wątrobie szkodzi nie tylko picie przewlekłe, ale również okazjonalne – na przykład kilka drinków z przyjaciółmi raz w tygodniu. Nie ma bowiem bezpiecznej dawki alkoholu, każda jego ilość zostawia w organizmie ślad.
Dr Christina Lindenmeyer, hepatolog z Cleveland Clinic wyjaśnia, że wielu jej pacjentów zastanawia się, w jaki sposób „zresetować” wątrobę. Pytają: Czy wystarczy miesiąc przerwy od picia?
„Prawdą jest, że przerwa od alkoholu na dowolny okres zawsze będzie korzystna. Niektóre badania pokazują, że funkcje wątroby zaczynają się poprawiać w ciągu dwóch-trzech tygodni, bo tyle czasu zazwyczaj potrzeba na jej regenerację. Ale by uzyskać największe korzyści potrzebny jest pełen detoks, a to, ile zajmie on czasu, to już kwestia indywidualna i zależy od tego, jak bardzo alkohol zniszczył wątrobę” – wyjaśnia lekarka.
Ekspertka tłumaczy, że alkohol, który wypijamy, jest przetwarzany przez wątrobę w ciągu godziny. Do uczucia upojenia dochodzi, gdy wypijemy za dużo – wówczas nadmiar alkoholu trafia do krwiobiegu. W dłuższej perspektywie – czyli jeśli pijemy dużo i codziennie – alkohol może doprowadzić do poważnego uszkodzenia wątroby, gdyż dochodzi do jej przeciążenia zbyt dużą ilością toksyn. W takiej sytuacji może dojść do alkoholowego stłuszczenia wątroby, alkoholowego zapalenia wątroby oraz marskości tego narządu.
Jak odtruć wątrobę?
Dr Christina Lindenmeyer tłumaczy, że istnieją sposoby na to, by pomóc wątrobie wrócić do formy. Pierwszy – bez którego detoks jest niemożliwy – to całkowita abstynencja. W przypadku osób uzależnionych od alkoholu wskazany jest wtedy kontakt z lekarzem.
,,Jeśli pijesz umiarkowanie – podpowiada lekarka – najtrudniejsza może być presja społeczna i namawianie na „jednego drinka”. Najprościej zastąpić go opcją bezalkoholową. Wątrobie w powrocie do zdrowia pomoże też odpowiednia dieta – dobrą opcją jest dieta śródziemnomorska, która może pomóc uzupełnić niedobory wywołane spożyciem alkoholu. „Optymalizacja żywienia jest w rzeczywistości opartą na dowodach i najważniejszą interwencją poza zaprzestaniem picia” – podkreśla dr Lindenmeyer. Jest tak, gdyż wiele osób z uszkodzeniem wątroby wywołanej alkoholem nie przyswaja wystarczającej ilości białka lub witamin. Korzystnie na wątrobę wpływają zwłaszcza ryby i orzechy, w które ta dieta obfituje.
Ile czasu trwa "reset" wątroby po alkoholu?
Na pytanie, po jakim czasie wątroba odtruwa się z alkoholu, nie ma jednej odpowiedzi. Wiele zależy od ilości spożywanego alkoholu i tego, jak często go pijemy, a także od wieku, płci, wagi, czy chorób towarzyszących, wreszcie – od tego, ile szkód zdążył już wyrządzić alkohol i ich ewentualnych powikłań. Lekarka wyjaśnia, że przegląd badań, który przeprowadzono w 2021 r pokazał, że w przypadku osób nadużywających alkoholu wystarczą 2-4 tygodnie całkowitej abstynencji, by zmniejszyć stan zapalny w wątrobie. „W skrócie: kilka tygodni przerwy na pewno pomoże. Ale im dłużej powstrzymasz się od alkoholu, tym lepiej. Jednak jeśli wątroba doświadczyła długotrwałych skutków picia, lekarz prawdopodobnie zaleci ci dożywotnią abstynencję od alkoholu, aby umożliwić jej pełny detoks i regenerację.” – podsumowuje lekarka.